reporter.gr - 2 days ago

Σε μια εποχή μεταβαλλόμενης γεωπολιτικής, ο στρατηγικός σχεδιασμός πολλών χωρών περιλαμβάνει δημιουργικές ασκήσεις στη «στρατιωτικοποίηση» της θέσης τους στον κόσμο. Αν και η Ρωσία και η Κίνα έχουν σημειώσει μέτρια επιτυχία σε αυτό το παιχνίδι, οι προσπάθειες της Αμερικής έχουν ήδη στραφεί εναντίον της.Σύμφωνα με το Project Syndicate, η Ρωσία θεώρησε πως η ενεργειακή εξάρτηση θα ανάγκαζε την Ευρώπη να αποδεχτεί την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022 – και αυτός ο υπολογισμός αποδείχτηκε εν μέρει σωστός: η Ευρώπη δυσκολεύεται ακόμη να απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο. Επιπλέον, οι ενεργειακές συμφωνίες βρίσκονται στον πυρήνα των ενισχυμένων σχέσεων της Ρωσίας με την Ινδία και την Κίνα, παρέχοντας την οικονομική βάση για έναν νέο αντιαμερικανικό συνασπισμό. Η Κίνα βρίσκεται σε εξίσου ισχυρή θέση, χάρη στον έλεγχο που ασκεί σε στρατηγικές πρώτες ύλες και στην επεξεργασία τους – ιδιαίτερα των σπανίων γαιών και άλλων κρίσιμων μετάλλων. Το γάλλιο και το γερμάνιο είναι βασικά συστατικά όχι μόνο για τις πράσινες τεχνολογίες ενέργειας, αλλά και για τις λυχνίες LED, τις οπτικές ίνες και τις υψηλής απόδοσης ηλεκτρονικές συσκευές. Και η αντιμόνιο, που προέρχεται επίσης κυρίως από την Κίνα, είναι ζωτικής σημασίας για στρατιωτικό εξοπλισμό υψηλών επιδόσεων και ως επιβραδυντικό πυρκαγιάς. Ως απάντηση στην ανακοίνωση των δασμών από τον τότε Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ τον Απρίλιο – που την αποκάλεσε «Ημέρα Απελευθέρωσης» – η Κίνα επέβαλε νέους περιορισμούς σε επτά επιπλέον σπάνιες γαίες: σαμάριο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λουτέτσιο, σκάνδιο και ύττριο. Καθώς η κυβέρνηση Τραμπ δεν είχε επιδείξει προηγουμένως ιδιαίτερη επίγνωση της σημασίας αυτών των μετάλλων, αναγκάστηκε σχεδόν αμέσως να υποχωρήσει σε πολλά μέτωπα του εμπορικού πολέμου. Οι ΗΠΑ «αντιγράφουν» τις στρατηγικές των αυταρχικών καθεστώτων Οι ΗΠΑ προσπαθούν τώρα απεγνωσμένα να μιμηθούν τις στρατηγικές της Ρωσίας και της Κίνας, εντείνοντας την παραγωγή ενέργειας και διοχετεύοντας δημόσια κονδύλια για την ανάπτυξη της παραγωγής σπανίων γαιών. Αλλά και οι δύο προσπάθειες είναι προβληματικές. Αν και η βραχυπρόθεσμη παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου μπορεί να αυξήθηκε, θα χρειαστούν νέες επενδύσεις σε γεωτρήσεις και αγωγούς για να διατηρηθεί αυτό το επίπεδο. Ωστόσο, καθώς το οριακό κόστος της ενέργειας χωρίς άνθρακα συνεχίζει να μειώνεται ραγδαία, οι ενεργειακές εταιρείες –δικαίως– διστάζουν να αφιερώσουν πόρους στα ορυκτά καύσιμα. Αυτό σημαίνει ότι η παρούσα αμερικανική ώθηση πιθανότατα θα είναι βραχύβια. Ο «χάρτης» των σπάνιων γαιών Η ανάπτυξη της βιομηχανίας σπανίων γαιών είναι πιο ρεαλιστική, αλλά απαιτεί χρόνο. Από τη δεκαετία του 1960 έως τη δεκαετία του 1990, το ορυχείο Mountain Pass στη Νότια Καλιφόρνια αποτελούσε μια σημαντική παγκόσμια πηγή σπανίων γαιών. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, διάφοροι αμερικανοί επενδυτές που προσπάθησαν να εισέλθουν στον κλάδο αυτό οδηγήθηκαν τελικά σε χρεοκοπία. Η νεότερη εταιρεία σπανίων γαιών στις ΗΠΑ, η MP Materials, ιδρύθηκε το 2017 και εξασφάλισε πλέον τη βιωσιμότητά της δίνοντας στο Πεντάγωνο μετοχικό μερίδιο αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων, μαζί με εγγύηση αγοράς για ό,τι εξορύσσει. Αλλά η τραμπική μορφή κρατικού καπιταλισμού, αν και μπορεί να αποτρέψει μελλοντική χρεοκοπία, δεν μπορεί να κάνει θαύματα. Η βασική επένδυση της MP, το εργοστάσιο 10X Facility, δεν αναμένεται να αρχίσει παραγωγή πριν από το 2028 – ή και αργότερα. Η εργαλειοποίηση του δολαρίου από τον Τραμπ Έτσι, στην απελπισία του για άμεσα αποτελέσματα, ο Τραμπ στρέφεται στον πιο προφανή και πολυσυζητημένο μοχλό ισχύος: το δολάριο. Ήδη από τη δεκαετία του 1960, ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Βαλερί Ζισκάρ ντ’Εστέν, παραπονιόταν ότι η παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου παρείχε στις ΗΠΑ ένα «υπερβολικό προνόμιο» στην παγκόσμια οικονομία. Τώρα, ο Τραμπ μοιάζει πρόθυμος να δοκιμάσει τα όρια αυτού του προνομίου – την ίδια στιγμή που επιδιώκει άλλες προτεραιότητες (όπως η απειλή στην ανεξαρτησία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ) που το υπονομεύουν. Υπάρχει μακρά παράδοση στο να εξετάζεται ο ρόλος και η ευθραυστότητα των διεθνών νομισμάτων ανά τους αιώνες. Νωρίς κατά την άνοδο της βρετανικής λίρας, ο μεγάλος εκδότης του The Economist τον 19ο αιώνα, Γουόλτερ Μπάτζεχοτ, έγραψε ότι «ο πιο σύντομος και ακριβής τρόπος να περιγράψει κανείς» το βρετανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ήταν να το χαρακτηρίσει ως «τον μεγαλύτερο συνδυασμό οικονομικής δύναμης και οικονομικής ευαισθησίας που έχει γνωρίσει ποτέ ο κόσμος». Το ίδιο επιχείρημα ισχύει σήμερα για το δολάριο. Όπως κατέδειξε πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το δολάριο παραμένει αδιαμφισβήτητα το επίκεντρο του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Όμως το εμπόριο και η χρηματοδότηση κινούνται με διαφορετικές ταχύτητες: το πρώτο βασίζεται στην ανταλλαγή παραγωγής, ενώ η δεύτερη είναι απλώς μια πλατφόρμα. Αν μια χρηματοπιστωτική πλατφόρμα εμφανίσει προβλήματα, μπορεί να αντικατασταθεί. Οι μεγάλες επενδύσεις δεν εμπόδισαν τη Γένοβα, την Αμβέρσα ή το Άμστερνταμ να χάσουν κάποτε την κυριαρχία τους ως παγκόσμια χρηματοπιστωτικά κέντρα. Ο κίνδυνος να στηθούν… εναλλακτικές στο δολάριο Επιπλέον, είναι πιο εύκολο –και πολύ ταχύτερο– για άλλες χώρες να αναπτύξουν εναλλακτικές του δολαρίου απ’ ό,τι είναι για τις ΗΠΑ να δημιουργήσουν ξαφνικά μια ολοκληρωμένη βιομηχανία σπανίων γαιών. Αρκεί να ανοίξει κανείς τα μάτια του και να δει νομίσματα που δεν επιβαρύνονται από τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα, υψηλά ελλείμματα και χρέη που καλπάζουν. Θυμηθείτε την πρωτοβουλία Libra του Facebook, που ξεκίνησε σε έναν πολύ πιο σταθερό κόσμο, με στόχο τη δημιουργία ενός νομίσματος βασισμένου σε blockchain και συνδεδεμένου με ένα καλάθι διαφόρων νομισμάτων. Παρότι το σχέδιο συνάντησε άμεση αντίσταση από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, δεν υπήρχαν τεχνικά εμπόδια για την υλοποίησή του. Ενώ στο παρελθόν τα εναλλακτικά του δολαρίου νομίσματα – όπως το ευρώ ή το γουάν – φαίνονταν απίθανα, η τεχνολογία blockchain καθιστά πλέον εφικτό το παλιό όνειρο ενός παγκόσμιου νομίσματος. Αναμφίβολα, η κυβέρνηση Τραμπ πιστεύει ότι τα σταθερά νομίσματα (stablecoins) που έχουν ως βάση το δολάριο θα αυξήσουν τη ζήτηση για αμερικανικά κρατικά ομόλογα, διευκολύνοντας την εξυπηρέτηση του εθνικού χρέους. Όμως, αν και σχεδόν όλα τα stablecoins είναι πράγματι συνδεδεμένα με το δολάριο, αρκεί μία χρηματοπιστωτική κρίση στις ΗΠΑ – ή ακόμα και η υποψία μιας τέτοιας κρίσης – για να ωθήσει την αγορά προς νομίσματα που βασίζονται σε ένα καλάθι ισχυρών νομισμάτων (όπως το αυστραλιανό, καναδικό και δολάριο Χονγκ Κονγκ, η νορβηγική και σουηδική κορώνα, και το ελβετικό φράγκο). Ένας ευφάνταστος εκδότης νέου συνθετικού νομίσματος θα μπορούσε ακόμη να προσθέσει και καθαρά κρυπτονομίσματα – και σχεδόν σίγουρα θα περιλάμβανε και το πιο διαχρονικό αποθεματικό μέσο: τον χρυσό. Σε κάθε περίπτωση, ο Τραμπ ανυπομονεί να επαναβεβαιώσει τον ρόλο της Αμερικής στον κόσμο. Του αρέσουν τα γρήγορα αποτελέσματα και περιφρονεί τους χαμένους. Όμως, παρά την αφθονία ταλέντου και ευρηματικότητας που διαθέτει η χώρα του, έχει ανοίξει ένα μέτωπο που είναι απίθανο να κερδίσει. Ο αυξανόμενος κίνδυνος για τον παγκόσμιο ρόλο του δολαρίου θα φροντίσει γι αυτό.#Τραμπ #ΓΕΩΟΙΚΟΝΟΜΙΑ #Κίνα #Ρωσία #δολαριο

Latest News

Hashtags:   

Τραμπ

 | 

χάνει

 | 

γεωοικονομικό

 | 

πόλεμο

 | 

Αντιγράφει

 | 

Ρωσία

 | 

ποντάρει

 | 

δολάριο

 | 

Sources